Все новости
Мәҙәниәт һәм сәнғәт
20 Февраля 2018, 17:12

“Һинең һүҙҙә — сәнғәт балҡышы!..”

Башҡорт ҡатын-ҡыҙының матурлығына һоҡланырға теләһәң — Сараға күҙ һал! Уның саялығын белгең килһә — Әбйәлил ҡыҙына ҡара! Гүзәл заттың зауығына, нурлы булмышына төшөнөргә теләһәң — актрисаға ҡарашыңды йүнәлт, үҙеңә рухташ, күңел тыныслығы эҙләһәң, уның менән бер-ике кәлимә һүҙ бүлеш… Һылыу, нәзәкәтле, уңған ҡатын һәм тетрәндерерлек көскә, тәрән хискә эйә актриса, тиҙәр уның хаҡында.

Динара ҠӘЙҮМОВА

Башҡорт ҡатын-ҡыҙының матурлығына һоҡланырға теләһәң — Сараға күҙ һал! Уның саялығын белгең килһә — Әбйәлил ҡыҙына ҡара! Гүзәл заттың зауығына, нурлы булмышына төшөнөргә теләһәң — актрисаға ҡарашыңды йүнәлт, үҙеңә рухташ, күңел тыныслығы эҙләһәң, уның менән бер-ике кәлимә һүҙ бүлеш… Һылыу, нәзәкәтле, уңған ҡатын һәм тетрәндерерлек көскә, тәрән хискә эйә актриса, тиҙәр уның хаҡында.

Һүҙем — Башҡортостандың халыҡ артисткаһы Сара Буранбаева тураһында. Сығышы менән ул Әбйәлил районының Әлмөхәмәт ауылы­нан, был ауылдың элекке исеме — Ҡолбаҡты. Ялан, ҡылғанлы дала араһында ятҡан бәләкәй генә ауылдан танылған шәхестәр сыҡҡан — Рәмил Ҡолдәүләт, Рамаҙан Өмөтбаев, Ким Әхмәтйәнов һәм Сара Буранбаеваларҙы телгә алыу ҙа етә. “Бала сағымды иҫкә төшөрһәм, әле булһа танауыма ҡылған еҫе ки­леп бәрелгәндәй, ә күҙ алдымда — ауылды уратып алған икһеҙ-сикһеҙ иген баҫыуҙары”, — ти Сара, үҙенең бала саҡ хәтирәләре менән уртаҡлашып.
Әбделхәй Ғөбәйт улы менән Вене­ра Фадил ҡыҙы биш бала тәрбиәләп үҫтерә, Сара икенсе бала булып донъяға килгән. Ғаилә башлығының абруйы ауылдаштары араһында бик ҙур була, холоҡ-фиғеле буйынса тура һүҙле кеше, намыҫлы ир-егет тип тә беләләр уны. Йәш ғаиләлә тәүгеһе булып ҡыҙ бала — Рәмилә донъяға килгәс, икенсеһе мотлаҡ малай булырға тейеш, тип фекер йөрөтә атай кеше. Ҡатынын икенсегә бала табыу йортона оҙатып ҡуйғас, үҙенсә бер түҙемһеҙлек менән малайын ҡаршы алырға әҙерләнә баш­лай. Баланың донъяға килеүе хаҡында хәбәр алыу менән, бөтә эшен ташлап, “Урал” мотоциклында бала табыу йор­тона барып етә.
— Кем? — тип һорай ҡатынынан Әбделхәй ағай.
— Ҡыҙ... — Был һүҙҙе ишеткәс, балҡып торған йөҙө һүрелә. Өмөт иткән малай тыумағас, ҡатынының артабанғы хәбәрен тыңлап та тормайынса, ҡырт боролоп ауылына ҡайтып китә. Ҡатынына үпкәһе шул тиклем ҙур була — өмөтөнөң аҡланмауын күреп, хатта бала табыу йортонан да барып алырға баш тарта, йәш әсә менән сабыйҙы Әлмөхәмәткә егеүле атта өләсәй кеше алып ҡайта. әсәй кеше балаға Розалия тигән исем ҡуштыра. Сәңгелдәктәге бала бишкә төрләнә, тиҙәр. Йәш сабый туп-тумалаҡ, теремек, матурҡас ҡына булып күҙгә күренә башлай — өләсәһе менән әсәһе бәләкәстең янынан китмәй, “ҡара турғайым”, “алтыным”, “бәпкәм” тиеп, тупыл­датып һөйөп, яратып ҡына торалар үҙен. Әбделхәй ағайҙың да күңеле йомшара — сабыйҙы ҡулына ала, уға һүҙ ҡуша башлай, ә бер көндө хатта: “Ҡыҙыбыҙға исеме тура килмәй, икенсе исем ҡуштырам”, — тип мулла саҡырта һәм яңынан исем ҡысҡырта — шул ваҡыттан алып Розалия Сара булып китә.
Атаһының да теләгәне алдына килә: Саранан һуң тыуған малайҙар — Юлай менән Ишдәүләтте аталары ул ваҡыттағы иң абруйлы еңел машина — аҡ “Волга”ла ауылдарына елдертеп алып ҡайта. Юлайҙы иһә бигерәк тә иркәләйҙәр — уның бөтмәҫ-төкәнмәҫ матур уйынсыҡтары, хатта “Юлай” тип яҙылған ҡышҡы санаһы ла була.
Тәрбиә башы — ғаиләлә, тиҙәр. Сара үҫкән ғаиләлә лә шулай: бәләкәйҙән эш һөйөп, ата-әсәләренә ярҙамсы булып үҫә балалар, яҡшы уҡыйҙар, йорт эштәрен дә башҡаралар. Буш ваҡыттарында китапҡа мөкиббән китәләр, уларҙың баш күтәрмәй уҡып ултырғандарын күреп: “Ана, фәләндең ҡыҙҙары күптән инде эштәрен теүәлләгән, ә һеҙ китапҡа сумғанһығыҙ”, — тип ара-тирә әйтеп ҡуйыр була ата-әсә. Йәһәт кенә ҡашығаяҡты, иҙәндәрҙе йыуып сығалар ҙа, йорт эштәрен тамамлағас, ҡыҙҙар йәнә китаптарын ҡулға ала. Сараның әле булһа эште йәһәт кенә урын-еренә еткереп эшләп ҡуйыуы ла шул бала саҡтан ҡалған күркәм ғәҙәтелер, моғайын.
Әсәһе, үҙе етем үҫкәнгәме, балаларына ҡарата бик наҙлы була, йоҡоларынан тупылдатып һөйөп, яратып уята. Мәктәпкә оҙатҡанда ҡапҡа төбөндә ҡосаҡлап, биттәренән үбеп ҡалыр була. Ауылдаштарынан: “Беҙҙә, башҡорттарҙа, улай балаларҙы үпкесләп тороу юҡ”, — тигән һүҙҙәрҙе йыш ишетеүгә ҡарамаҫтан, әсәй кеше ғүмер буйы балаларына мөнәсәбәтен үҙгәртмәй. Биш бала ла — Рәмилә, Сара, Юлай, Ишдәүләт, Эльвира — барыһы ла әсәйҙең сикһеҙ һөйөүен, мөхәббәтен тойоп, уның наҙына, иркәләүенә ҡойоноп үҫәләр. Һәм бөгөн үҙҙәре лә матур ғаилә ҡороп, ата-әсәләре өйрәткәнсә тәрбиәле балалар үҫтерәләр.
Атаһы, киреһенсә, иркәләү-наҙлауға бигүк иғтибар итмәй, балаларына еткерәһе һүҙҙәрен дә ҡатыны аша әйтер булған: “Әсәһе, ҡыҙҙарыңа әйт, шу­лай итһендәр”, — тигән формала аралашыу ғәҙәти күренеш була улар өйөндә. Әбделхәй ағай саҡматаштай ҡаты холоҡло булһа ла, балаларын кеше араһында кәм-хур итмәҫ өсөн бар көсөн һала, һәр балаһына юғары белем биреүҙе маҡсат итеп ҡуя. Хатта уларға буласаҡ һөнәрҙәрен дә үҙе алдан билдәләп ҡуя. Баш бала Рәмиләне уҡытыусы итеп күрә атай кеше, Сара иһә мотлаҡ медицина юлын һайлап, табип булырға тейеш, тигән фекер тыуа һәм шул юҫыҡта әҙерлек башлана.
Иҫендә Сараның — йәйге оҙон кистәрҙә улар Рәмилә апаһы менән быҙау эҙләргә сығалар. Апаһының Сараны бергә йөрөткөһө килмәй: “Оялам мин Сараң менән йөрөргә, ул бара-бара ла ҡысҡырып шиғыр һөйләй йә йырлай башлай”, — тип әсәһенә зарлана икән. Театр тигән ғәжәйеп тылсымлы донъяның ишектәре тәүге тапҡыр уға ауылдарында Сибай башҡорт театры күрһәткән спектаклдән һуң асыла — Рәмилә Сәлимгәрәева шул тиклем килештереп уйнай, хатта ки Сара бер нисә көн был уйын тәьҫиренән арына алмай йөрөй, үҙе лә актриса булырға хыяллана.
Студент йылдарында
Студент йылдарында
Мәктәпте тамамлағас, атаһы: “Беҙҙең Сара врач буласаҡ”, — тип уны Өфөгә медицина институтына алып килә. Әммә Сара, әсәһе ҡаты ауырып киткәс, ике уй­лап тормаҫтан, ата-әсәһе янына ҡайтып, уларға ярҙамлашырға ҡарар итә. Ләкин өйҙә эшһеҙ ятырға ғына риза булмай — фермаға быҙау ҡараусы булып эшкә инә. Шул ваҡыт Рәүилә Хажиева менән Роберт Заһретдинов совхоз ансамблен республика кимәлендәге смотрға әҙерләр өсөн ауылдарына килә. Рәүилә Хажиева Сараны бейергә өйрәтеп кенә ҡалмай, йәш ҡыҙҙың һығылмалы буй-һынына, үҙ-үҙен тотошона һоҡланып, уға театр бүлегенә уҡырға барырға кәңәш итә. Сара әле булһа аптырап иҫкә ала — нисек итеп Рәүилә апай уның атаһын күндерә алды икән? “Сәнғәт институтына барып ҡараһын, унда үтмәһә, мединститутҡа барыр”, — тигән хәйләгә ҡапҡандыр, бәлки, Әбделхәй ағай?!.. Ҡыҙы бер ынтылышта сәнғәт институтына үтер, тигән фекер уның башына ла инеп сыҡмай. Ә Рәүилә апай Сараны ярты юлда ҡалдырмай — Өфөгә ҡайтҡас, Сараның атаһына шылтыратып: “Ебәрегеҙ баланы, Өфөгә килһен, бында уны Мәхмүт Уразовтың ҡыҙы Зөлфиә менән таныштырам, дуҫ булырҙар”, — тип саҡырып ала. “Шулай итеп, мин июнь айында Өфөгә килеп төштөм, минең һымаҡ сәнғәт институтына инергә йыйынған тиҫтерем Зөлфиә менән дуҫлашып киттем. Уларҙа бер нисә көн торҙом, миңә шиғырҙар, әҙәби әҫәрҙәр биреп ҡайтарҙылар. Зөлфиә ул ваҡытта Зәки Вәлиди исемендәге Милли китапханала эшләп йөрөй ине, икәү бергә имтихандарға әҙерләндек”, — тип иҫләй ул ваҡыттарҙы Сара.
Шулай итеп, яҙмыш үҙе уны ҡанат аҫтына алып, сәнғәт юлына алып килә. Бергә имтихан тапшырып йөрөгән абитуриенттар Сараның үҙ-үҙен тотошона, күркәм һынына иғтибар итеп, был ҡыҙ, моғайын, берәй ҡаланан килгәндер, билдәле кешенең балаһылыр, тип ҡабул итә. “Төпкөл бер ауылдан, ябай ғаиләнән икәнемде белгәс, аптырап китәләр ине”, — тип көлөп хәтерләй ул хәҙер. А.Лощенков һәм В.Корякин етәкселегендәге эксперименталь курсҡа уҡырға алалар — Башҡортостандан ғына түгел, Ижевск, Мәскәү өлкәһе ҡалаларынан килгән рус һәм башҡорт егет-ҡыҙҙары уҡыған төркөмгә эләгә ул.
Сараның Өфө дәүләт сәнғәт институтына уҡырға инеүенә атаһы әллә ни шатланмай. “Һин төшкө ашты ашарға мединститутҡа йөрө”, — тип ҡайтҡан һайын әйтер булған. Күңеленән генә шуға ышанғандыр — етди һөнәр һайламаған ҡыҙы, табиплыҡҡа уҡыған берәй егет менән танышып, кейәүгә сығыр, тигән уйы булғандыр, бәлки.
Курсташтарына, Өфөгә өйрәнеп китеүе ҡыйын була, әммә тырышлығы арҡаһында бар ҡаршылыҡтарҙы еңеп сыға. Арыҫлан йондоҙлоғо аҫтында тыуғандарға хас булған сифаттар унда ярылып ята. Оялсанлығын еңә, ошоға тиклем русса иркен аралашмаған ҡыҙ рус ҡыҙҙары менән дуҫлашып, әхирәттәр булып китә. Әммә күңеле һаман да ауылын, әсәһенең йылы аштарын һағына... Башында бер уй — беренсе сиректе уҡып бөтөргәме, әллә уҡып тормайынса ғына ҡайтып китергәме? Шулай икеләнеп көн артынан көн үтә.
Тәүге тапҡыр институтҡа килеүе әле булһа иҫендә. Әхирәттәренең фатирына барып ҡуна, автобус менән килеп еткәнсе дәрестәр башлана. Ул институттың ишектәрен таба алмай ҡаңғыра. Бер ишек асылып китә лә, унан ишекте бөтә кәүҙәһе менән ҡаплап торған ағай сығып баҫа.
— Нимә эшләйһең бында?
— Мин ошонда уҡырға индем... — тип яуап бирә Сара.
— Ниңә һуңлап йөрөйһөң? Әйҙә минең арттан...

Ҙур кәүҙәле, яңғырап торған тауышлы ағай артынан ҡурҡа-ҡурҡа ғына эйәрә. Яңы танышы ул ваҡытта ректор булып эшләгән Заһир Исмәғилев булып сыға. Сараны иҫендә ҡалдырып: “Шунан, башҡаса һуңламайһыңмы?” — тип һүҙ ҡушып китә торған булған ул һуңынан осрашҡан мәлдәрҙә...

Беренсе курс студенткаһы булыуға ҡарамаҫтан, бик үҙ һүҙле һәм ҡыйыу ҙа  була ҡыҙ. 7 ноябрь байрамына ойошторолған демонстрацияға мотлаҡ барырға тейешлеген белгәс, декан ярҙамсыһы Суфия Ғилман ҡыҙы Күсимоваға барып: 
“Мин демонстрацияға бармайым, ауылыма ҡайтып киләм”, — тип әйтә. Әммә уҡытыусы ҡаты тора: “Это не обсуждается. Беренсе курстарҙың бөтәһе лә демонстрацияла ҡатнашырға тейеш!” — тип баҫҡыстан өҫкә ҡарай менеп китә. Аҫта тороп ҡалған Сара: “Я билет купила уже, все равно уеду!” — тип ҡысҡыра ла сығып йүгерә. Ошондай тәүәккәллек тормошонда күп тапҡыр ҡабатлана — һәр ваҡыт булмаһа ла, күп осраҡта еңеп сыға ул. 

Студент йылдарының тағы бер хәтирәһе. Сәхнә теле буйынса уларҙы күренекле актер, драматург һәм педагог Илшат Хәлил улы Йомағолов уҡыта. Тәүге дәрес бара. Уҡытыусы студенттар менән таныша. Ағайҙың уҫал икәнен шунда уҡ шәйләй уҡыусылар.
— Исемең кем?
— Сáра! — тип яуап бирә ҡыҙ, исеменең тәүге ижегенә баҫым яһап. 
— Бәлки, Сáра түгел, ә Сарáлыр? — тип уға ҡараштары менән һөҙөп ҡарай ҙа, ҡаты ғына уны төҙәтеп ҡуя уҡытыусы, исеменең икенсе ижегенә баҫып яһап. 
— Бәлки, шулайҙыр… — тип ҡаушап төшә ҡыҙ. Студенттар менән танышып бөткәс, уларҙан шиғыр-әҫәрҙәрҙе һөйләтеп ҡарай Илшат Хәлил улы һәм… бөтәһен дә дәрестән ҡыуып сығара: “Кем һеҙҙе, булдыҡһыҙҙарҙы, уҡырға алды? Барығыҙ ана, асыҡ ишекте күрәһегеҙме? Һеҙҙе яңылыш бында уҡырға алғандар! Күҙемә күренмәгеҙ! Һеҙҙе институттан ҡыуам...”. 
Курсташтары менән өйкөлөшөп, ҡурҡышып ул ваҡытта кафедра етәксеһе булып эшләгән Ғабдулла Ғабдрахман улы Ғиләжевҡа барып инәләр. Студенттар алдында торған “проблема”ны тыңлағас, Ғабдулла ағай көлөп ебәрә лә: 
“Барығыҙ, бөгөнгә ҡайтығыҙ! Һеҙҙе бер кем дә уҡыуҙан ҡыумаясаҡ”, — тип, тынысландырып сығарып ебәрә. Һуңынан Сара Буранбаева Илшат ағайҙың яратҡан уҡыусыһына әйләнә, ҡара тырыш, намыҫсан, сәмле студентканы башҡа уҡытыусылар ҙа ярата. 
Уҡығанда бик оялсан булған Сара яйлап сәнғәт серҙәренә төшөнә башлай, тәүге тапҡыр дөйөм ятаҡтағы вахтер апайҙы үҙенең уйынына ышандырғаны әле һаман иҫендә. Был хәл шулай була. Институтта имтиханға әҙерләнгән ваҡытта ҡайҙандыр кейемдәр, күлдәктәр алып торалар, уларҙы йыуып, һүтелгән ерҙәрен тегеп алып килергә кәрәк була. Пакет-фәлән табылмағас, ул күлдәктәрен футболкаһы аҫтынан эсенә урап ҡайтып китә. Дөйөм ятаҡҡа барып ингәс, вахтер апай уны баштан-аяҡ ҡарап сыға ла, аптыраған ҡиәфәттә: “Проходи...те...” — тип мығырҙап ултырып ҡала. Бүлмәһенә ингәс, Сара үҙенең “буласаҡ әсә” икәненә ышандыра алыуына рәхәтләнеп көлә, тимәк, минән актриса сығасаҡ, тип ғорурланып та ҡуя үҙенең ҡыланышына. 
Студент йылдарында ул тулыһынса ижади мөхиткә сума, бала саҡтан сәнғәткә ынтылышы ысынбарлыҡ булып алдына баҫа: курстарында төрлө этюдтар ҡуялар, театрҙарға спектаклдәргә йөрөйҙәр, студент саҡтарында уға Рифҡәт Вәкил улы Исрафилов саҡырыуы буйынса М.Ғафури исемендәге Башҡорт дәүләт академия драма театры менән илле-алтмыш көнлөк йәйге гастролдәргә лә сығырға тура килә. Билдәле шәхестәр — Анатолий Лощенков, Гөлли Мөбәрәкова, Илшат Йомағолов, Ғабдулла Ғиләжев, Тамара Хоҙайбирҙина һәм башҡалар менән аралашып йәшәү, уларҙың ҡул аҫтында уҡыу бик тә бәхетле миҙгелдәр булып хәтерендә ҡалған.
Табип һөнәрен һайлаһа, бик яҡшы табип сығыр ине Саранан, әммә сәнғәт күгендә уның Һомай, Аҡйондоҙ, Гөлнәзирә, Тәңкәбикәһе тыумай ҡалған булыр ине. Шөкөр, ул образдар башҡорт театры сәхнәһендә балҡыны һәм меңләгән тамашасының күңеленә барып етте. 
Башҡортостандың халыҡ шағиры Мостай Кәрим пьесаһы буйынса ҡуйылған “Ай тотолған төндә” спектакле һәм Сараның Тәңкәбикә роле хаҡындағы фекерҙәрҙе теркәп китәм. “Бөгөн, Мостай ағайҙың тыуған көнөндә, уның менән осрашыу теләге мине театрға саҡырҙы... Мәжит Ғафури исемендәге Башҡорт дәүләт академия драма театрында Айрат Әбүшаһманов ҡуйыуында “Ай тотолған төндә” спектаклен ҡарап ҡайттым. Шул тиклем шатланып-ҡыуанып, спектаклдең гениаль икәненә тағы ла бер инандым. Был сәхнә әҫәрен мин ике тапҡыр барып ҡарағайным инде. Ҡуйылыуына нисәмә йылдар үтеүенә ҡарамаҫтан, тамашасы күңелендә шулай уҡ, премьералағы кеүек, көслө тәьҫораттар ҡалдырыуына һоҡландым мин бөгөн. Тәңкәбикә — Сара Буранбаева тетрәндерә!.. Афарин!!! Мин уның һәр һулышын, тын алышын, һәр әйткән һүҙен, хәрәкәтен йотлоғоп, бирелеп китеп ҡарап ултырҙым. Уның хистәр менән тулы күҙҙәренән күҙҙәремде ала алманым. “Һай, ҡайһылай көслө актриса һин, Сара!” — тиеп яңғыратып ҡысҡырғым килде спектакль аҙағында. 
“Браво, браво, Сара!” — тип алҡышлауҙан устарым янып, тамағым ҡарлығып, бар донъямды онотоп килеп сыҡтым театрҙан…” — тип үҙенең уй-фекерҙәре менән бүлешә танылған режиссер Наилә Сәфәрғолова интернет селтәрендәге сәхифәһендә. 
Сара Әбделхәй ҡыҙының ошо уҡ образы тураһында СССР-ҙың халыҡ артисткаһы, заманында үҙе лә Тәңкәбикәне башҡарған Гөлли Мөбәрәкова былай ти: “Кем генә хыялланмай Тәңкәбикәне башҡарырға! Мин шул бәхеткә ирештем. Шәфәҡте лә әсәйемдән һуң мин башҡарҙым. Ошондай героинялар иҫ киткес бит ул. Тәңкәбикәлә Клеопатра ла, Медея ла, Каренина ла йәшәй, әммә милли колоритта. Әйтеп, аңлатып бөткөһөҙ тәрән образ ул! Сара Тәңкәбикә ролен бик матур уйнаны, ҡабатламаны, үҙ героиняһын тапты. Сара Буранбаеваға мин тәүҙән үк ҙур өмөт бағланым. Ул бөгөн башҡорт театрының иң оҫта, аҫыл ҡатын-ҡыҙҙарының береһе, театрыбыҙҙың күркәм традицияларын лайыҡлы дауам итеүсе актриса. Уның тыумыштан үҙ моңо — уйландырғыс, һоҡландырғыс, әүрәткес, әрнеүле. Сараның, бөгөн ижади шәхес булараҡ, үҙ фекере, халыҡҡа әйтер һүҙе бар. Сәнғәттә был иң мөһиме”.
Башҡорт халыҡ эпосы буйынса театрыбыҙҙа ҡуйылған “Урал батыр” спектаклендә Сара Һомай ролен башҡарҙы. Был образ хаҡында шағир, драматург, публицист, эпостың сәхнәләге инсценировкаһы авторы Ғ.Шафиҡов шулай тип яҙҙы: “Һомай, мин көткән Һомай-Сара — иҫ киткес гүзәл, сихри, нур бөркөлә унан”. 
Әлеге образдар — Сара Буранбаеваның М.Ғафури исемендәге Башҡорт дәүләт академия драма театрында уйнаған ролдәре. уның ижад биографияһы иһә Мостай Кәрим исемендәге Милли йәштәр театрынан башлана. Өфө дәүләт сәнғәт институтының актерҙар бүлеген тамамлаған бер нисә студентты яңы ғына асылған Йәш тамашасы театрына эшкә ебәрәләр. Уға нигеҙ һалыусы Ғабдулла Ғабдрахман улы Ғиләжев труппа туплауға, репертуар булдырыуға ҙур көс һала. Бер йылдан һуң художество етәксеһе итеп Олег Ханов тәғәйенләнә, театрға танылған сәхнә оҫталары — Әхтәм Абушахманов, Анфиса Ханова, Сәүиә Сираева, Роза Кәримовалар килә. Танылған артистар менән бергә Йәштәр театрына көс-ҡеүәт өҫтәлә, тулы ҡанлы ижади тормош башлана. Аяҡҡа баҫып килгән мәҙәниәт усағын танытыу, репертуарҙы билдәләү, спектаклдәрҙе сәхнәгә сығарыу өсөн бөтә көстәрен һала улар.

Йәштәр театрындағы тәүге роле “Иҙеүкәй менән Мораҙым” (М.Буранғолов) спектаклендәге Кинйә була (1991). Төрки халыҡтарының боронғо тормошон һәм көрәшен сағылдырған был эпик әҫәрҙе сәхнәләштереү өсөн йәш ижади коллектив бар һәләтен эшкә егә. Спектаклде Йәмилә Әбсәләмова ҡуя. Кинйә — тамашалағы төп роль, ул Туҡтамыш хандың ҡыҙы, трагик образ.

Артабанғы роле йәнә трагик характерҙа — “Ҡуҙыйкүрпәс менән Маянһылыу” эпосынан Маянһылыу. Режиссеры — Ҡаҙағстандан Рәйембәк Сәйембәтов. “Ошо ролдә мин үҙемде тәү тапҡыр актриса итеп тойҙом. Маянһылыу миңә иртәгәгә ышаныслы аҙымдар менән атларға ярҙам итте”, — ти актриса. Артабан — Ә.Дилмөхәмәтованың “Розамы мин, әллә...”, Т.Миңнуллиндың “Ауыл эте Аҡбай”, А.Островскийҙың “Төшөмлө урын” спектаклдәрендәге ролдәр. 

Шулай итеп, Башҡорт дәүләт академия драма театрына саҡырылғанға тиклем Сара Буранбаева ярайһы тәжрибә туплай һәм үҙен берҙәй иркенлек менән эпоста ла, лирикала ла, героик пьесаларҙа ла, комедияла ла, психологик драмала ла уйнай алыр актриса тип таныта. “Образдары бер-береһенә оҡшамаған, көтөлмәгәнлек менән шаҡ ҡатырмай, һәр жанрҙа үҙ героиняһының тормош логикаһына ярашлы бара”, — тигән баһа бирә уға театр белгесе Һ.Сәйетов.

Тора-бара Милли йәштәр театрында Сара Буранбаева төп көстәрҙең береһенә әйләнә, уның башҡарған ролдәре тураһында матбуғат биттәрендә яҙа башлайҙар. Мәҫәлән, артистарҙың ижадын күҙәтеп барыусы журналист Камил Хажиәхмәтов: “Ш.Бабичтың тетрәткес, әммә яҡты образын драматургтар ҙа урап үтмәй. Ғәзим Шафиҡовтың пьесаһы “Ҡорбан килтереү” тип атала. Спектаклдә Шәйехте яратҡан Нәфисә ролен Сара Буранбаева башҡарҙы. Был образ спектаклде моң, йәм, зар һәм фажиғә менән байытты, уның ышандырыу көсөн күтәрҙе. Актриса башҡарыуындағы Нәфисә теүәл образ булып күҙ алдына баҫа: унда барыһы ла бар — тауыш та, ҡараш та, тойғо ла, сәхнәлә үҙен тотошо-йөрөшө лә — үҙ урынында, артыҡ та, кәм дә түгел” — тип яҙып сыға “Башҡортостан” гәзитендә (1992 й., 23 декабрь). Актрисаның ошо роле тураһында “Ватандаш” журналында ла яҙыла: “Ғәзим Шафиҡов был әҫәрендә шиғриәтебеҙ шоңҡары Ш.Бабич шәхесен һүрәтләй. Төп героиняларҙың береһе — Нәфисә. Сара Буранбаева героиняһын үҫештә биреүгә өлгәште. Тәүге сәхнә менән финал араһында Нәфисәнең тотош ғүмере үткәндәй булды. Талант ҡиммәте бына ошондалыр”.

Әнғәм Атнабаев пьесаһы буйынса “Мөхәббәт тураһында йыр” спектаклендәге Дилбәр ролен “Театр яҙы” республика фестивале сиктәрендә Илүсә Капкаева бына нисек һүрәтләй: “Песнь о любви” по пьесе Ангама Атнабаева (реж. А.Надыргулов) — у Сары Буранбаевой в этом спектакле задача была чрезвычайно сложной. Эпицентр нравственной нагрузки спектакля, на мой взгляд, выпадает именно на образ Дильбар в исполнении Буранбаевой. Именно она вызывает в зрителе тоску по настоящей любви, заставляя преклоняться перед 
величием большого чувства. Свет его коснулся всех участников этой драмы — Ильгама, Гульнар, Талгата (актер Расуль Карабулатов)”.

Шулай итеп, сәнғәттәге тәүге аҙымдарынан уҡ Сараны сәхнә өсөн яралған актриса итеп ҡабул итәләр — был уның тәбиғи һәләтенән, тырышлығынан һәм күңел байлығынан киләлер. 

Мәҡәләнең тулы версияһын "Ватандаш" журналының 2018 й. 2-се һанында уҡырға мөмкин. 

"Ватандаш" журналының электрон версияһына яҙылырға: http://rbsmi.ru/catalog/podpiska/1033/

Читайте нас: